کاروانسرای شمس السلطنه

Wiki Article

کاروانسرای شمس السلطنه یكی از زیبا ترین اماكن تاریخی شهر نراق است که در دوره قاجار احداث شده است . قدمت بنا به درستی مشخص نیست ولی بر اثر شواهد موجود بیش از ۱۵۰ سال از ساخت آن می گذرد و بانی این اثر تاریخی فردی به نام حاج محمد نراقی معروف به حاجی خان است که طبق بررسی های بعمل آمده ایشان از رجال عهد قاجار و وضعیت مالی بالایی داشته است حاج محمد نراقی با توجه به اینکه شهر نراق در مسیر جاده ابریشم قرار داشت وبه یک شهر تجاری تبدیل شده بود،توانست برای کسب سود و منفعت از این مزیت شهر توسط یکی از کارگزاران خود در شهر نراق این مجموعه زیبا و دیدنی را به همراه خانه فعلی مرحوم تقی خان رئوفی احداث کند . در مجموعه بازار و کاروانسرا زیباترین آثار معماری عصر قاجار به چشم می خورد .

قدمت بازار شمس السلطنه نراق این جاذبه گردشگری و تاریخی بیش از ۱۵۰ سال است و بنیانگذار این اثر تاریخی ‘محمد نراقی’ از رجال عهد قاجار است كه از تمكن مالی بالایی برخوردار بوده است.

نقل است محمد نراقی برای كسب سود و منفعت توسط یكی از كارگزاران خود در شهر نراق توانست این مجموعه زیبا و دیدنی را به همراه خانه فعلی مرحوم ‘تقی خان رئوفی’ احداث كند.

بعد از فوت حاج محمد نراقی بابت سهم ارث به شمس السلطنه دختر ایشان واگذار و در نهایت ورثه ایشان درآمد بنا را وقف تحصیل فرزندان خانواده های كم درآمد شهر نمودند.

در مجموعه بازار و كاروانسرا زیباترین آثار معماری عصر قاجار به چشم می خورد و درب های گره كاری شده مجموعه تاجرسرا كه از زیباترین قسمت های این بخش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می كند.

مجموعه كاروانسرا از دو طبقه تشكیل شده است، طبقه اول محل نگهداری چارپایان و طبقه فوقانی به استراحتگاه تجار اختصاص داشته است.

 

این مجموعه به لحاظ هویت تاریخی و سبک معماری دارای ارزش‌های فراوانی است.

درب های گره کاری شده مجموعه تاجر سرا که از زیبا ترین قسمتهای این بخش چشم هر بیننده ای را ساعت ها به خود مشغول کرده و به اعماق تاریخ و تمدن مردم این دیار می برد . مجموعه کاروانسرا از دوطبقه تشکیل شده است .

از جلوه‌های نامانوس این بازار، یکی در‌های فلزی جدیدی است که به جای د‌رهای چوبی قبلی آن تعبیه شده و دیگری حرفه‌هایی است که هم اکنون د‌ر این بازار فعالیت دارند که فعالیت آنان با فضای قدیمی و معماری آن هیچ نوع هماهنگی ندارد.‌



 

طبقه اول محل نگهداری چار پایان و طبقه فوقانی به استراحتگاه تجار اختصاص داشته است . در جنب این مجموعه محل های خاصی برای نگهداری شتر کاروان ها وجود داشته که به اصطلاح محلی آنها را عصارخان می نامند . تعداد زیادی از مردم شهر نراق از راه خدمات رسانی به کاروانیان امرار معاش کرده و نقل است که در۱۰۰ سال گذشته ۱۵ عدد نانوایی در کار تهیه نان برای کاروان های تجاری فعال بوده اند و این خود بهترین شاهد بر رونق تجارت شهر نراق و جاذبه های گردشگری نراق می باشد. این مجموعه شامل یک راسته بازار ، چهار سوق ، تاجر سرا و کاروانسرا می باشد.

طول تقریبی بازار ۲۰۰ متر و در جهت خیابان اصلی شهر شرقی ، غربی احداث شده است . مصالح این بنا عمدتا آجر و سنگ و در برخی جا ها از خشت خام می باشد . در سقف راسته بازار و چهار سوق کاشی کاری معقلی و رسمی بنده به چشم می خورد.

طاق چار سوق دارای شمسه با کاشی هایی به رنگ فیروزه و سرمه ایی است . بخش تاجر سرای بازار را سرای معاون الممالک می نامند معمولا بهترین نقطه تجاری یک بازار به عنوان حجره اصلی متعلق به رئیس التجار بود تا هر رهگذری از این طریق رتبه و جایگاه تجار را دریابد از بخش های دیدنی این مجموعه وجود درب های بسیار زیبا و گره کاری شده می باشد که نشان از اوج هنر استادکاران نجار نراقی است . این درب ها نیاز به توجه و مراقبت شدید دارد که متاسفانه در راسته بازار کاملا از بین رفته و در تاجر سرا هم بخش زیادی از آن در معرض تهدید و خطر پوسیدگی و تخریب است . این بازار در جوار خود یک آب انبارهم دارد که به آب انبار بازار معروف است و به نظر می رسد همزمان با ساخت بازار احداث شده باشد که متاسفانه در حال حاضر مخزن آن تخریب و با خاک پر شده است . و تنها از آن سر دربی به جای مانده که آن هم بر اثر بی توجهی آسیب های زیادی دیده است . مجموعه بازار و کاروانسرای شمس السلطنه به شماره ۱۶۴۵ در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده است .